Jakie rury grzewcze wybrać?

Rury z miedzi, czy plastiku?

Miedź uważana jest za materiał, który dostosuje się do każdej sytuacji, jest uniwersalny. Rury z miedzi mogą występować w różnych odmianach:

• sztywne,
• giętkie,
• z powłoką z tworzywa.

Pod hasłem rury plastikowe może się kryć ogromna gama tworzyw sztucznych. Różnią się one od siebie właściwościami mp. w zakresie giętkości dość dosadnie. Każdy materiał ma swoje zalety oraz wady, nie ma idealnego rozwiązania. Kluczem do sukcesu jest znajomość mocnych i słabych cech, aby stosować dany materiał w miarę możliwości świadomie.

Rodzaje rur oraz połączeń

Jeśli chodzi o rury miedziane, to można wymienić ich trzy podstawowe rodzaje, które różnią się stopniem twardości:

• miękkie - w zwojach,
• półtwarde - w sztangach,
• twarde - w sztangach.

W przypadku domów jednorodzinnych najczęściej stosowane są zwoje, gdyż takie rury można bardzo łatwo kształtować. Twardsze odmiany miedzi są wykorzystywane do rur o większych średnicach. Rury mogą być sprzedawane:

• bez żadnych powłok zewnętrznych,
• w płaszczu z syntetyku,
• w izolacji cieplnej.

Płaszcz z tworzywa będzie stosowany w przypadku rur do ogrzewania podłogowego, gdyż wylewka powoduje korozję rur miedzianych. Każda rura wykonana z miedzi charakteryzuje się wysoką odpornością na temperatury, ciśnienie, szczelność oraz przenikanie gazów, dyfuzję tlenu. Z tego powodu rury miedziane wykorzystywane są również w instalacjach:

• klimatyzacyjnych,
• gazowych,
• związanych z kolektorami słonecznymi.

Rury, które są wykonane z miedzi można łączyć na trzy sposoby:

• poprzez lutowanie,
• przy pomocy złączek zaprasowywanych,
• używając złączek drewnianych.

Dominuje zazwyczaj lutowanie rur miedzianych, aczkolwiek wymaga on sporych umiejętności. Dlatego bardzo często wykorzystywane są również złączki ze względu na ich niską cenę.

Natomiast rury z tworzyw sztucznych to ogromna gama rozwiązań, które różnią się między sobą diametralnie sposobem układania oraz łączenia. Bywa tak, iż mogą być wykonane jednorodnie z czystego tworzywa sztucznego:

• polichlorek winylu (PVC) - klejone oraz sztywne,
• polietylen zwykły (PE) lub sieciowany (PEX) - giętkie, łączy się je za pomocą złączek wciskanych lub skręcanych,
• polipropylen (PP) - rury sztywne, zgrzewane,
• polibutylen (PB) - giętkie, łączy się je przy pomocy złączek wciskanych lub skręcanych.

Rury wielowarstwowe powstają podczas procesu zespalania tworzywa sztucznego z wkładką folii aluminiowej. Dla fachowca żaden sposób łączenia nie powinien stanowić większego problemu. Jednakże każdy wskaże jego zdaniem najlepszą metodę w przypadku danej sytuacji. Dla początkujących najlepsze będą systemy skręcane, gdyż nie wymagają specjalistycznych narzędzi, a łączenia są rozbieralne. Zasadniczą różnicą będzie przede wszystkim odporność na wysokie temperatury. Jednowarstwowe nie są również barierą dla tlenu, który będzie mógł spokojnie przez nie przenikać. A to z kolei w sposób zwięzły determinuje przeznaczenie danego tworzywa sztucznego.

Zimna i ciepła woda

Rury miedziane są odporne na zmiany temperatur, dlatego są bardzo chętnie stosowane w przypadku obu instalacji wodociągowych. Takie rury nie zarosną nigdy kamieniem oraz mają właściwości bakteriostatyczne. Jednakże w starszych instalacjach, gdzie została użyta stal, nie możemy swobodnie zastosować miedzi, gdyż wywołuje ona korozję na stali. Dopuszczalna jest sytuacja, gdy woda najpierw przepływa przez rury stalowe, a potem przez miedziane. Jeśli chcemy mieć instalację miedzianą, to woda nie może mieć odczynnika silnie kwaśnego, gdyż rury będą wtedy rdzewieć. Nie wskazane jest również, aby woda miała silnie zasadowy odczyn. Rury z tworzyw sztucznych są niewrażliwe na tego typu zależności oraz można je łączyć zarówno ze stalą, jak i z miedzią. Jednakże rury z PVC oraz PE nie należy stosować do instalacji ciepłej wody. Natomiast wytrzymują one nawet skrajnie niskie temperatury, dlatego wykorzystywane są do zewnętrznych instalacji. Specjalna odmiana rur PVC - CPVC - nadaje się również do instalacji ciepłej wody użytkowej.

Do C.O.

Rury, które są wykorzystywane do instalacji C.O. zobowiązane są do spełnienia dwóch podstawowych czynników:

• muszą być odporne na wysoką temperaturę, która może wyniknąć np. z powodu przegrzania kotła,
• nie może dojść do sytuacji, w której tlen będzie się przedostawał przez rury, a więc musi zaistnieć bariera antydyfuzyjna. Inaczej tlen spowoduje korozję instalacji grzewczej.

Miedź spełnia oczywiście oba warunki bezproblemowo, temperatura 100^o Celsjusza nie spowoduje żadnych uszkodzeń. Metal stanowi szczelną barię dla wszelkich gazów. Jeśli chodzi o tworzywa sztuczne, to wymaga są rury wielowarstwowe, gdyż tylko one stworzą barierę antydyfuzyjną.

Do podłogówki

Rury, których użyjemy do podłogówki muszą być odporne na przenikanie tlenu, powinny przewodzić ciepło, a także być na tyle elastyczne, by można było je spokojnie ułożyć. Do podłogówki można zatem wykorzystać trzy rodzaje rur:

• wielowarstwowe,
• polietylenowe,
• miedziane z powłoką ochronną z tworzywa.

Co oznacza średnica?

Zastosowanie rur o złym rozmiarze stanowi wbrew pozorom bardzo częsty błąd. W każdym punkcie poboru wody musi zostać zapewniona rura o odpowiedniej średnicy. Rury przy tej samej średnicy zewnętrznej mogą mieć bardzo różne średnice wewnętrzne, które są zależne od odporności na ciśnienie oraz odporność na temperatury. Wobec tego, zawsze należy sprawdzać średnice wewnętrzne, a nie zewnętrzne rur.

Kompensacja

Trzeba sobie zdawać sprawę, iż ciała stałe rozszerzają się wraz ze wzrostem temperatur, a kurczą wraz ze spadkiem. W przypadku stali oraz miedzi zjawisko to nie jest tak odczuwalne, ale w przypadku syntetyków trzeba się mieć już na baczności. Należy podłożyć odpowiednią ilość podpór stałych oraz uchwytów przesuwnych. Inaczej może dojść do rozszczelnienia instalacji.